Śnieć cuchnąca pszenicy
Śnieć cuchnąca pszenicy jest groźną chorobą występującą zarówno w pszenicy jarej jak i ozimej. Wywołuje ją patogen Tilletia caries. Straty spowodowane przez tego grzyba są bardzo poważne. Dlatego profilaktyka w tym przypadku jest niezwykle istotna. Choroba ta może zaatakować również żyto.
Jak rozpoznać Śnieć cuchnącą
Śnieć cuchnąca rozwija się głównie w ziarnach. Względnie może ona rozwijać się bezpośrednio pod plewami kłosa. Rośliny zainfekowane przez śnieć cuchnącą rozpoznajemy po niebieskawo-zielonym, sinozielonym zabarwieniu kłosa. Ziarniaki porażone przez grzyba są mniejsze, lżejsze od zdrowych. Wypełnia jest maź o brunatnym zabarwieniu. Po uszkodzeniu ziarniaka wydobywa się charakterystyczny zapach „zalewy śledziowej”. Choroba poraża najczęściej wszystkie ziarniaki w kłosie. Podczas młócenia z porażonych kłosów wydobywa się pył który również pachnie w charakterystyczny sposób. Ułatwia to roznoszenie się choroby.
Znaczenie ekonomiczne
Ponieważ choroba może porazić nawet 60-70% plantacji stanowi ona poważne zagrożenie. Straty finansowe wynikające z choroby są znaczące i w przypadku infekcji dużej części naszych plantacji mogą powodować spory kłopot finansowy dla producentów rolnych.
Zakażenie ziarniaków śniecią ma wpływ również na produkcję zwierzęca. Trójmetyloamina – mikotoksyna wytwarzana przez grzyb jest szkodliwa dla zwierząt. Pasza z zakażonych ziarniaków powoduje nie tylko mniejsze przyrosty, ale może również spowodować upadki w stadzie. Warto więc zadbać o wykluczenie ziarna z zakażonych plantacji z produkcji pasz.
Materiał siewny z niepewnego źródła – winowajca nr 1.
Głównym winowajcą występowania śnieci cuchnącej jest materiał siewny pochodzący z niesprawdzonego, niepewnego źródła. Zarażone ziarniaki przy sprzyjających warunkach są gwarantem wystąpienia choroby na plantacji. Rozwój choroby może nastąpić w przypadku niezaprawiania nasion do siewu.
Rozwojowi choroby sprzyjają niskie temperatury w trakcie kiełkowania (5-10 stopni Celsjusza), późny termin siewu dla pszenicy ozimej i zbyt wczesny dla jarej co wydłuża proces kiełkowania.
Zwalczanie śnieci cuchnącej.
Materiał siewny ze sprawdzonego źródła to podstawowy kierunek przeciwdziałania tej chorobie. Należy zwracać uwagę na terminy siewu. Szybkie kiełkowanie ogranicza możliwość infekcji. Zwróćmy też uwag na prawidłową agrotechnikę oraz dobór odmian o większej odporności na chorobę. Prawidłowy, szybki rozkład resztek pożniwnych również będzie ograniczał możliwość infekcji.
Choroba atakuje najczęściej cały kłos. Przed wprowadzeniem zapraw zbożowych była jedną z najważniejszych chorób pszenicy.
Charakterystyczny zapach zalewy śledziowej daje się wyczuć po rozgnieceniu ziarniaka
Wybór materiału siewnego ze sprawdzonego źródła, stosowanie zapraw oraz prawidłowo dobrane terminy wysiewu pszenicy to najskuteczniejsze metody walki z chorobą.