Skrzypionka

Skrzypionka to niewielki chrząszcz. Dostrzeżony w uprawach zbyt późno, może spowodować spore straty w uprawie zbóż. Mogą one sięgać nawet 30-40% potencjalnego plonu! Nie dziwi też fakt, że ostatnie lata powodują nasilenie obecności tego owada.

Pogoda sprzyja wielu szkodnikom. Skrzypionki również na tym korzystają. Ten chrząszcz należy do rodziny stonkowatych. Do niedawna kojarzony z uprawami pszenicy, spotykany jest dziś na przykład w uprawach kukurydzy.

Chrząszcz ten należący do rodziny stonkowatych. Występuje u nas w dwóch gatunkach. Skrzypionka błękitek oraz skrzypionka zbożowa.

Skrzypionka zbożowa i skrzypionka błękitek – biologia owada.

Dorosłe owady skrzypionki zbożowej mają długość około 5-6 milimetrów. Skrzypionka błękitek jest nieznacznie mniejsza od swojej zbożowej kuzynki i mierzy od 4 do 5 milimetrów długości.

Skrzypionka błękitek jest błękitno-zielona natomiast chrząszcze skrzypionek zbożowych mają pomarańczowe odnóża i czarną główkę.

Różnice jakie jeszcze je dzielą, to sposób przepoczwarzania się larw. Skrzypionki zbożowe przepoczwarzają się w glebie, zaś skrzypionka błękitek przepoczwarza się na źdźbłach i liściach zbóż.

Brunatno-żółte ubarwienie larwy jest cechą wspólną obu gatunków. Larwy pokryte są mieszanką śluzu i kału. Stanowi to ochronę przed promieniowaniem słonecznym.

Owady obu gatunków rozmnażają się bardzo szybko. Składają od 1 do 4 jaj na liściach atakowanych roślin. Dokładniej wzdłuż głównego nerwu lub w jego okolicach. Najczęściej jednak jest to jedno jajo.

Rozród skrzypionek rozpoczyna się w pierwszej połowie maja.

Żerujące larwy skrzypionki

Żerowanie skrzypionki i próg szkodliwości.

Skrzypionki preferują najmłodsze części rośliny. Larwa wygryza charakterystyczny ślad w postaci białego paska w skórce z góry liścia oraz w miękiszu.

Żerowanie larw powoduje uszkodzenia rzutujące na rozwój rośliny i jej zdolności plonotwórcze. Atakując intensywnie liść flagowy oraz podflagowy skrzypionki uszkadzają mocno aparat asymilacyjny zbóż.

1-1,5 larwy na życie oraz zbożach ozimych to próg szkodliwości ekonomicznej. Dla owsa oraz zbóż jarych jest to 0,5 do 1 larwy na jednym źdźble.

Miejscem zimowego spoczynku chrząszczy skrzypionek są trawy, rozpadliny, oraz resztki pożniwne. Dlatego w ograniczaniu występowania tego szkodnika ważną rolę odgrywa dobra gospodarka resztkami pożniwnymi.

Naturalni wrogowie skrzypionek.

Jak wiele szkodników, tak i skrzypionka posiada naturalnych wrogów. Wśród naszych sprzymierzeńców, ograniczających populację skrzypionek są między innymi larwy biedronek. Żywi się one jajami tego owada.

Istnieje też kilka rodzajów pasożytniczych grzybów ograniczających występowanie larw. Atakują one larwy oraz jaja skrzypionek.

Charakterystyczne uszkodzenia powstałe w wyniku żerowania larw skrzypionki.

Profilaktyka i zwalczanie.

Aby ograniczyć liczebność skrzypionek należy prowadzić zrównoważone nawożenie.

Istotny jest prawidłowy płodozmian, oraz przyspieszanie rozkładu resztek pożniwnych również obniża występowanie tych gatunków.

Doświadczenia pokazują, że stosowanie nawozów dolistnych z krzemem ogranicza intensywność żerowania larw. Krzemian potasu aplikowany nalistnie wzmacnia ściany komórkowe roślin. Do zwalczania chemicznego po osiągnięciu progu szkodliwości możemy stosować środki chemiczne. Ponieważ dostępność substancji czynnych w ostatnich latach dynamicznie się zmienia, warto sprawdzać bieżące zalecania.